Aan de sympathisanten van de Stichting Certificaathouders Triodos Bank,
Inleiding
In de eerste plaats wensen we iedereen een gelukkig en voorspoedig Nieuwjaar. We hopen dat het voor u allen een mooi jaar mag worden en dat het ons als Stichting lukt om het komend jaar onze tweeledige doelstelling (opkomen voor de belangen van certificaathouders van de Triodos Bank en bijdragen aan het behoud van de bancaire functies die de Triodos Bank vervult als duurzame en sociale bank) verder te verwezenlijken.
Ook willen we ter gelegenheid van dit nieuwe jaar al onze vrijwilligers die, vaak achter de schermen, een belangrijke bijdrage leveren aan het functioneren van onze Stichting hartelijk bedanken. Het gaat daarbij om zaken als databeheer, secretariaatswerkzaamheden, communicatie en de bijdragen van verschillende werkgroepen (juridische zaken, communicatie, alternatieve denkrichtingen, certificaathouders in acute financiële nood) en onze Raad van Advies.
Door de inzet van al deze vrijwilligers en uw steun is onze Stichting het afgelopen jaar uitgegroeid tot een robuuste organisatie met in totaal ruim 2.900 sympathisanten die gezamenlijk over bijna 2 miljoen certificaten beschikken, met een tegenwaarde van ruim € 160 mln. Door deze gezamenlijke bijdragen en inspanningen, hebben we een tegenmacht kunnen vormen, die een gesprekspartner is geworden van de leiding van de Triodos Bank.
In aansluiting op onze Nieuwsbrief van 23 december jl. schenken we in deze Nieuwsbrief aandacht aan de volgende vier onderwerpen:
- 1. Kort verslag van de mondelinge behandeling van ons Verzoekschrift door de Ondernemingskamer op 22 december 2022
- 2. De waardering van de certificaten door de Triodos Bank per 1 januari 2023
- 3. Ontwikkelingen met betrekking tot de Triodos Bank certificaten in België en Spanje
- 4. Financiële bijdrage.
Kort verslag mondelinge behandeling Verzoekschrift door Ondernemingskamer op 22 december 2022
In de Nieuwsbrief van 23 december 2022 beschreven wij al dat een dag eerder de mondelinge behandeling bij de Ondernemingskamer had plaatsgevonden van het Verzoekschrift dat de Stichting had ingediend voor het instellen van een zogenoemde Enquêteprocedure. In deze Nieuwsbrief geven wij graag een korte weergave van wat er tijdens de zitting is gebeurd en wat het beeld is dat de Stichting daarvan op dit moment heeft.
Pleidooien advocaten Stichting en VEB
Als eersten kregen de advocaten van de Stichting en de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) het woord. Advocaat van de Stichting mr. Van Dam (kantoor Lemstra Van der Korst) onderbouwde in zijn pleidooi dat de bank pas onder de druk van deze procedure is gekomen met informatie. Die informatie toont aan dat de problemen waarmee de certificaathouders zijn geconfronteerd veel dieper liggen dan de bank eerder heeft toegegeven. Daarom is naar de mening van de Stichting een onderzoek door de Ondernemingskamer noodzakelijk. Alleen daarmee kan een basis worden gelegd voor herstel van vertrouwen van de certificaathouders in Triodos Bank. Onmisbare schakels daarin zijn:
- Duidelijkheid over wat er in het verleden is gebeurd. De bank wist al veel eerder dan begin 2020 (waarschijnlijk zelfs al eerder dan november 2017 waarvoor nu bewijs op tafel is gekomen uit de stukken die zijn ingebracht voor de mondelinge behandeling) dat het handelssysteem voor de certificaten niet houdbaar was en heeft nauwelijks iets concreets gedaan met die kennis. De bank heeft zich onvoldoende rekenschap gegeven van haar zorgplicht;
- Vaststellen van de juistheid en volledigheid van de informatievoorziening voor certificaathouders sinds begin 2020. Uit de documenten die zijn verstrekt, blijkt dat er volop redenen zijn om aan te nemen dat dit niet in orde was. Er is onvoldoende rekening gehouden met de belangen van certificaathouders bij de beslissingen die de bank heeft genomen;
- Blootleggen van zwakheden in de ‘corporate governance’ van de bank (de manier waarop de besturing van de bank is ingericht).
De advocaat van de VEB kwam met een analyse van zwakheden en risico’s in de jarenlang gevolgde groeistrategie van de bank en bekritiseerde het niet tijdig onder ogen zien van de gevolgen daarvan voor de houdbaarheid van het handelssysteem voor de certificaten. Veel te lang is de bank blijven doen alsof er niets aan de hand was en bleef doorgaan met de verkoop van nieuwe certificaten. Intussen deugde de corporate governance niet, schoot de informatievoorziening tekort, is de wettelijke zorgplicht geschonden en is er sprake van bedrijfseconomisch wanbeleid.
Ook de bestuurders kregen kort het woord. Voorzitter van de Stichting Fons van der Velden benadrukte dat certificaathouders van Triodos Bank in het algemeen rustige, rationeel denkende mensen zijn, die niet bij het minste of geringste op de barricades gaan. De Stichting is niet over één nacht ijs gegaan en heeft pas besloten tot het indienen van haar Verzoekschrift nadat vele pogingen om werkelijk met de bank in gesprek te komen, waren mislukt.
Namens Triodos Tragedie belichtte Jan Janssens een aantal schrijnende voorbeelden van certificaathouders die in ernstige problemen zijn gekomen door het stilleggen van de handel in certificaten.
Verweer Raad van Bestuur, Raad van Commissarissen en SAAT
Hierna kregen de advocaten van de Raad van Bestuur (RvB), Raad van Commissarissen (RvC) en Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank (SAAT) het woord, gevolgd door hun bestuurders. Rode draad in de pleidooien was dat de bank wel degelijk transparant is geweest, veel informatie heeft verstrekt en zorgvuldig is omgegaan met de belangen van alle stakeholders, waaronder de certificaathouders. Voorts zou een onderzoek door de Ondernemingskamer geen oplossing bieden voor het probleem van de niet-verhandelbaarheid van de certificaten en niet in het belang zijn van de toekomst van de bank. Opvallend was dat de advocaat van Triodos Bank, mr. Overkleeft (kantoor Nauta Dutilh), toegaf dat de bank al vóór 2020 op de hoogte was van knelpunten met betrekking tot het handelssysteem, maar meende meer tijd te hebben om die knelpunten aan te pakken dan er uiteindelijk daadwerkelijk bleek te zijn. Op meerdere punten kwam hij daarnaast met verwijten aan het adres van de Stichting. Die zou slechts een klein aantal certificaathouders vertegenwoordigen, zou het eigenlijk niet te doen zijn om onderzoek maar om het tegenhouden van de MTF*, en zou niet met alternatieven voor de MTF zijn gekomen.
Enkele uitspraken van mr. Overkleeft:
“Waarom geven certificaathouders niet gewoon toe dat ze altijd de missie hebben gesteund? Dan moet je toch gewoon accepteren dat dit de gevolgen zijn?”
“Certificaathouders hebben geen recht op informatie uit de cockpit. Zij zijn gewoon passagiers.”
Triodos Bank en SAAT drongen beide aan op hervatting van de dialoog met certificaathouders en pleitten voor afwijzing van het door de Stichting gevraagde enquêteonderzoek. Bij monde van haar advocaat, mr. Kamerbeek (kantoor Van Doorne), was SAAT concreet in haar kritiek op de informatievoorziening door de bank. Daarnaast werden veranderingen aangekondigd in de governance. Volgens SAAT moet er goed worden gekeken naar moderne uitgangspunten van goede governance, zoals het ‘one share one vote’ principe, een vastomlijnde consultatieprocedure voor SAAT richting haar certificaathouders en een voordrachtsrecht voor bestuurders van SAAT. De certificaathouders die dat willen, zullen zelf kunnen stemmen bij een MTF en SAAT zal verschillende modellen hiervoor aan de certificaathouders ter stemming voorleggen.
Vragen voorzitter Ondernemingskamer
Na een schorsing werd de zitting hervat met vragen van de voorzitter en leden van de Ondernemingskamer aan partijen. De meeste vragen waren gericht aan Triodos Bank en gingen over de momenten waarop de bank wist dat er problemen waren met het handelssysteem in certificaten en wat er toen is gedaan. Ook de Stichting en de VEB kregen enkele vragen.
Belangenparallellie
Vervolgens constateerde de voorzitter een overeenkomst van belangen tussen bank en certificaathouders. Ook stelde hij vast dat SAAT concrete handreikingen had gedaan en dat de bank wil praten met de certificaathouders onder leiding van een mediator. Hij mistte echter spijt en genoegdoening van de kant van de bank. Aan partijen vroeg hij om een reactie.
Repliek, dupliek en afsluiting
De zitting werd afgesloten met gelegenheid voor alle partijen om te reageren op elkaars pleidooien. De advocaat van SAAT deed daarbij een oproep om de deur open te houden en om het rechtstreekse contact op te zoeken, wetende dat de verhoudingen binnen de bank (governance) zeker zullen gaan veranderen. De advocaten van de Stichting en de VEB gaven aan dat zij uit de voorgeschiedenis weinig vertrouwen putten in de kansen van een traject van hernieuwde gesprekken en mediation. Fons van der Velden gaf namens onze Stichting aan dat de Stichting zich zal beraden op het antwoord op de vraag die de voorzitter stelde.
De voorzitter beëindigde de zitting met de aankondiging dat de Ondernemingskamer in beraad zal gaan en een uitspraak zal voorbereiden op een nader te bepalen datum. Aan partijen vroeg hij om van zich te laten horen als zij vóór die tijd tot nieuwe inzichten komen.
Na de zitting
De Ondernemingskamer heeft inmiddels laten weten ernaar te streven om uiterlijk 1 maart 2023 uitspraak te doen in deze zaak (wel of niet toekennen van het verzoek tot instellen van een enquêteonderzoek).
De Stichting beraadt zich op dit moment op haar positie, wint daarover adviezen in en overlegt met de VEB. In volgende Nieuwsbrieven zullen wij verslag doen van de uitkomsten van ons beraad.
*) MTF = Multilateral Trading Facility, uit te voeren door Captin als provider.
Waardering van certificaten door Triodos Bank per 1 januari 2023
Met haar bericht van woensdag 21 december 2022 heeft Triodos Bank de certificaathouders geïnformeerd over de geschatte economische waarde van certificaten Triodos Bank per 1 januari 2023. Deze waarde is door Triodos Bank vastgesteld op € 60 per certificaat. Triodos Bank gaat deze waarde doorgeven aan de Belastingdienst, waarmee de Belastingdienst deze waarde gaat gebruiken voor de aangifte Inkomstenbelasting 2023 (box 3) van particuliere certificaathouders (zakelijke certificaathouders vallen veelal onder het regime van de Vennootschapsbelasting).
Dit bericht van Triodos Bank heeft bij veel certificaathouders (boze) vragen opgeroepen. En ook wij als bestuur hebben ons afgevraagd hoe bij een waardering van € 59 euro per 1 januari 2022 nu door Triodos Bank tot een waardering van € 60 per 1 januari 2023 kan worden gekomen. En daarbovenop blinkt Triodos Bank – ook nu weer – niet uit in transparantie over hoe men tot deze vaststelling van de waarde is gekomen.
Het bestuur heeft naar aanleiding hiervan besloten tot het sturen van een brief aan Triodos Bank met daarin het dringende verzoek om op een zestal vragen een helder en gedetailleerd antwoord te verschaffen aan alle certificaathouders. De vragen betreffen onder andere de identiteit van het ingeschakelde internationale accountants- en adviesbureau, de methodologie die door het bureau is gebruikt voor het bepalen van de waarde en of er overleg met de fiscus heeft plaats gevonden over de waardering. En als dat overleg niet heeft plaats gevonden, welke de overwegingen zijn geweest om van een dergelijk overleg af te zien. Deze brief is op donderdag 29 december jl. aan Triodos Bank verstuurd (zie deze link) en op 30 december heeft Triodos Bank laten weten dat zij streeft naar beantwoording in de loop van de eerste week van januari.
Triodos Bank – certificaten over de landsgrenzen
In de loop der jaren heeft de Triodos Bank ook actief certificaten verhandeld in België, Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. In totaal is bijna 40% van de Triodos Bank certificaten in handen van niet-Nederlandse partijen. Zij worden evenzeer als de Nederlandse certificaathouders getroffen door de opschorting van de handel en de voorziene daling van de waarde van de certificaten.
Veel “buitenlandse” certificaathouders hebben zich aangemeld als sympathisant van de Stichting Certificaathouders Triodos Bank, maar hebben zich ook lokaal georganiseerd. Zo hebben in België (in totaal +/- 7400 certificaathouders) belanghebbenden zich op informele wijze aangesloten in een collectief dat informatie uitwisselt, standpunten formuleert en die inbrengt in een regelmatige dialoog met – veelal – de Belgische directie van de Triodos Bank en het Belgische lid van de SAAT.
In Spanje (in totaal +/- 7500 certificaathouders) bestaat een losse “Telegram” groep die onderling informatie uitwisselt (zie CDA TRIODOS op Telegram, of www.triod.es ). Inmiddels zijn er in Spanje 13 rechtszaken aanhangig gemaakt bij provinciale rechtbanken. In 8 gevallen hebben de rechters in het voordeel van de Triodos Bank geoordeeld en in 5 gevallen viel het vonnis uit in het voordeel van de certificaathouder. Het argument dat in de laatste uitspraken veelal werd gegeven is dat de Triodos Bank momenteel een andere status toekent aan de certificaten (“niet verhandelbaar”) dan in de tijd dat ze verkocht werden. In Spanje geldt een Triodos Bank certificaat als een beleggingsproduct met een hoog risico. Waarschijnlijk gaan de partijen in alle gevallen in hoger beroep. Daarmee is het wachten op het oordeel van een hogere rechter.
Financiële bijdrage
Tenslotte dank aan al degenen die inmiddels de gevraagde financiële bijdrage van € 25,00 of meer aan ons hebben overgemaakt. Wie daartoe nog niet in de gelegenheid is geweest, wordt dringend verzocht zijn/haar bijdrage alsnog aan de Stichting over te maken op Bankrekening NL17 INGB 0675 5948 20 ten name van Stg Certificaat Triodos Bank of via deze link: https://www.stichtingcertificaathouderstriodosbank.nl/bijdragen-stichting
Vermeld daarbij altijd uw naam én het e-mailadres dat u bij uw aanmelding van de Stichting heeft gebruikt (gelieve daarbij @ te vervangen door at). Bij voorbaat onze dank.
Dit zijn de belangrijkste nieuwsberichten van dit moment. We houden u uiteraard op de hoogte van verdere ontwikkelingen.
Het bestuur van de Stichting Certificaathouders Triodos Bank,
Daan Greven
Allert van den Ham
Hugo Hurts
Ronald Kramer
Fons van der Velden
